De rampenbestrijding in Wuustwezel

Bij een ramp moet de hulpverlening zo snel mogelijk kunnen starten. Het gaat immers om mensenlevens. Daarnaast is het ook belangrijk dat de samenwerking en communicatie tussen de verschillende hulpdiensten vlot verloopt. Deze samenwerking werd vastgelegd in een algemeen nood- en interventieplan (ANIP). In dit ANIP wordt de organisatie en de coördinatie beschreven van alle diensten en instanties  die betrokken zijn bij de bestrijding van rampen en zware ongevallen.

Ook preventief werken we aan je veiligheid. Bedrijven die werken met stoffen die brandbaar, explosief, bijtend of giftig kunnen zijn, vallen onder de milieuwetgeving en zijn gebonden aan vergunningen en controles. Ook bij transport van gevaarlijke stoffen over de weg, per spoor of via het water zijn er risico's. Daarom is dit transport aan strenge veiligheidsmaatregelen en controles gebonden. Bij evenementen waar veel mensen bijeen zijn, kan er paniek uitbreken op het moment dat zich een incident voordoet. Voor dergelijke evenementen wordt de veiligheid voor het publiek en de bereikbaarheid voor de hulpdiensten geëvalueerd tijdens een coördinatievergadering.

Iedere noodsituatie wordt bestreden door teams die in de rampenbestrijding disciplines worden genoemd. Afhankelijk van de noodsituatie treden 5 disciplines in werking om de situatie te verhelpen en de gevaren te beperken:

• Discipline 1 - de hulpverlening van de brandweer
• Discipline 2 - medische, sanitaire en psychosociale hulp
• Discipline 3 - de politie
• Discipline 4 - logistieke steun
• Discipline 5 - informatie

Rampenbestrijding vereist een gecoördineerde samenwerking tussen deze disciplines. Dit betekent dat elke discipline haar taken kent, dat er overleg is tussen de disciplines en dat beslissingen eenduidig en uitvoerbaar genomen worden. Twee organen nemen deze coördinatie op zich:

• de operationele commandopost CP-OPS. Dit is de bevelstructuur op het terrein. De brandweer is verantwoordelijk voor de opbouw ervan. De CP-OPS bevat vertegenwoordigers van de verschillende disciplines en haar voornaamste taken bestaan uit het verzamelen van gegevens over de ramp, de coördinatie van de bestrijding van de ramp op het terrein en het informeren van het coördinatiecomité.
• het coördinatiecomité (CC). Het coördinatiecomité komt samen in een vooraf bepaald gebouw, in de omgeving van de ramp. Het comité beslist en zoekt naar oplossingen voor alle vragen komende van de CP-OPS. Verder verzorgt ze de communicatie naar de bevolking, de slachtoffers en de pers. In het coördinatiecomité zetelen de burgemeester, de ambtenaar noodplanning en de directeurs van de 5 disciplines.

De rampenbestrijding is in heel België op een uniforme manier georganiseerd en behelst 3 fases:

• Gemeentelijke fase. Wanneer op basis van de informatie van de optredende interventiediensten de dreiging of noodsituatie beperkt blijft tot de eigen gemeente, kan de burgemeester de gemeentelijke fase afkondigen. Het gemeentelijk nood- en interventieplan treedt in werking en het gemeentelijk coördinatiecomité wordt opgericht. De burgemeester heeft de leiding over de operaties.
• Provinciale fase. Wanneer de dreiging of noodsiuatie meer dan één gemeente betreft, kan de gouverneur de provinciale fase afroepen. Het provinciaal nood- en interventieplan treedt dan in werking. De gouverneur heeft de leiding over de opraties.
• Federale fase. Overstijgt de noodsituatie de provinciegrenzen, dan kan de Minister van Binnenlandse Zaken de federale fase afkondigen. Maar ook andere situaties kunnen een federale coördinatie vereisen: bv. een ongeval, een aanslag, een natuurramp in een regio waar veel Belgen verblijven, enz.

De afkondiging van een fase is een beleidsbeslissing.

De wetgeving in verband met de nood- en interventieplanning verplicht de gemeenten om een ambtenaar noodplanning te hebben. De ambtenaar noodplanning staat in voor het opstellen en actualiseren van de nood- en interventieplannen van onze gemeente. Hiervoor werkt hij nauw samen met de burgemeester en de veiligheidscel. Tijdens een rampsituatie verzorgt de ambtenaar noodplanning het secretariaat van het gemeentelijk crisiscentrum en houdt er het logboek bij op de OSR veiligheidswebsite van de overheid. Verder staat hij mee in voor de organisatie en evaluatie van rampoefeningen, het opmaken van risicoanalyses en is hij secretaris van de veiligheidscel.

Een efficiënte rampenbestrijding vergt een nauwe en vlotte samenwerking tussen de betrokken disciplines (hulpdiensten). Deze samenwerking kan enkel tot stand komen als de voorbereiding op de rampenbestrijding multidisciplinair wordt aangepakt. Dit gebeurt in de gemeentelijke veiligheidscel.

Samenstelling

De veiligheidscel bestaat uit de burgemeester, de ambtenaar noodplanning, de vertegenwoordigers van de 5 disciplines en kan eventueel uitgebreid worden met andere specialisten.

Taken

In geval van eennoodsituatie, hoe verhoudt de maximale hulpbehoefte zich tot de bestaande operationele kwaliteit en capaciteit op het gebied van rampenbestrijding? En hoe kunnen we eventuele tekortkomingen bijsturen? Door een voortdurende evaluatie van het veiligheidsbeleid probeert de veiligheidscel antwoorden te krijgen op deze vragen.
De belangrijkste taken van de veiligheidscel zijn:

• Opstellen en actualiseren van de nood- en interventieplannen
• Opstellen van actiefiches
• Organiseren van oefeningen om de noodplanning uit te testen, oefenbeleid uitwerken
• Evalueren van oefeningen en noodsituaties
• Bijsturen beheer incidenten en noodplannen
• Opmaken inventaris van de risico's en risicoanalyse
• Organiseren van voorafgaande informatie aan de bevolking over de noodplanning

De veiligheidscel is dus een denkcel die haar werkzaamheden ontplooit voor (en niet tijdens) een gebeurtenis.